درباره پایگاه  اضافه کردن به علاقه مندیها  نقشه سایت  صفحه اصلی
 

صفحه اصلی > کتابخانه

شناسنامه کتاب:سرشناسه: نکونام ، محمد رضا، 1327. / /عنوان و پدید آور: زن، مظلوم همیشه ی تاریخ/محمدرضا نکونام/زنان، زنان و مسایل اجتماعی، اخلاقی ، زناشویی ، آداب و رسوم، زنان و وضع حقوقی /کتاب نامه به صورت زیر نویس /قم:ظهور شفق ،1384

بسم‏الله‏الرحمن‏الرحيم

اشاره

هر چند در گستره‏ى طولانى زمان، كتاب‏هاى فراوانى با نگرش‏هاى گوناگون درباره‏ى زن، اين عطيّه‏ى الهى و مظلوم هميشه‏ى تاريخ نوشته شده است، ولى آثار و نوشته‏هاى موجود، كم و بيش، خالى از كاستى و اشكال نيست؛ چرا كه فرصت لازم يا شناخت جامعى از زن براى نويسندگان اين آثار پديد نيامده است. حتّى گاه برخى چهره‏هاى علمى ـ مذهبى به علّت اهمال و ساده انگارى، پيچيدگى مباحث زن و يا سليقه‏هاى فردى و مسلكى، مشكلاتى به‏بار آورده و پيامى مخالف با مقتضاى عقل و مبانى دين ارايه كرده‏اند. با اين وصف، فرجام كار نويسندگان ـ به اصطلاح ـ روشن فكر يا افراد بيگانه با دانش و فرهنگ اصيل دينى ناگفته پيداست!

اين عدم شناخت صحيح و جامع، در طول تاريخ، سبب افراط و تفريط بسيارى در عمل و مباحث مربوط به زن گرديده و به‏طور قهرى نتيجه‏اى جز به بى‏راهه كشيدن زن در جوامع مختلف اسلامى و غير اسلامى در برنداشته است.

از اين رو سعى بر آن رفت تا در زمانى كه موضوع زن يكى از مباحث اساسى و حياتى جوامع گوناگون، به ويژه جامعه‏ى ماست، براى شناخت صحيح و جامع چهره‏ى زن و دفع شبهات و ابهامات موجود از ساحت شخصيّت زن و دين مقدّس اسلام، از ميان صدها اثر ارزنده‏ى استاد فرزانه، حضرت آيت‏ا... نكونام ـ كه يدى طولا و انديشه‏اى پويا در مباحث تحقيقى و روان‏شناختى راجع به زن دارند ـ كتاب حاضر كه

صفحه ی 16

*********

وام دار نام مظلوم هميشه‏ى تاريخ، بانوى دو عالم، حقيقت دهر، عصمت كبرى و ناموس حق حضرت فاطمه زهرا(س) است، به مردم و به ويژه صاحبان انديشه و فرهنگ و تمام زنان عالم ارايه شود. اين كتاب به منزله‏ى اصول نظريّات معظّم له در زمينه‏ى زن مى‏باشد و هر يك از مجلّدات بعدى ـ كه شمار فراوانى هم مى‏باشند ـ بر اين اصول استوار است. برخى از اين مجلّدات در نقد كتاب‏هاى مذهبى و غير مذهبى راجع به زن نوشته شده، بعضى در جهت نقد و بررسى مدارك دينى نسبت به زن و شمارى در ارايه‏ى شيوه‏هاى رفتارى درست و مناسب و كاربردى نسبت به زن، در خانه و اجتماع و تعدادى نيز پيرامون زن و هم‏راهانش، هم‏چون پدر، شوهر و فرزندان نگارش يافته است.

اثر حاضر اگر با دقّت، تأمّل، انصاف و به دور از شتاب زدگى مورد مطالعه قرار گيرد، به خواننده‏ى گرامى چهره‏اى درست و واقعى از زن ارايه مى‏نمايد؛ چهره‏اى كه مطابق با دين، عقل سليم، انصاف و عالى‏ترين انديشه‏هاى فلسفى، روانى و اجتماعى نويسنده‏ى محترم است. به همين دليل، خواننده سرانجام درمى‏يابد كه بسيارى از پرسش‏هاى عمده و شبهه‏هاى مطرح شده نسبت به ديدگاه دين يا نظرگاه معصومين در مورد زن ديگر قابل طرح نيست؛ چرا كه با خواندن اين كتاب، او خود نيز ـ زن باشد يا مرد، مسلمان باشد يا غير آن ـ مانند دين خواهد انديشيد و نظر شريعت و عصمت دين را درباره‏ى زن تصديق خواهد كرد. البته احتمال مى‏رود كه انديشه‏هاى كاوش‏گر به پرسش‏ها و ايرادهاى تازه‏ترى دست يابند كه در همين فرصت، محقّقان و نويسندگان مؤسّسه‏ى ظهور شفق تحت اشراف استاد فرزانه‏ى خويش، آمادگى لازم را براى پاسخ‏گويى و رفع هرگونه ابهام و اشكال اعلام مى‏دارند.

در پايان شايان ذكر است كه در اين دوره از كتاب زن سعى شده است تنها ويژگى‏ها و صفات و مباحث حقوقى زن ـ به دور از نگرش مردسالارانه يا زن‏سالارانه ـ بر پايه‏ى

صفحه ی 17

*********

حق، واقعيّت و استدلال عقلانى تبيين شود. از اين رو پرسش‏ها و دلايل مخالف نيز بدور از اسم و عنوان و يا توجه به كتاب يا فردى، به‏طور آزاد و منصفانه مطرح گرديده و ابتدا به پاسخ اجمالى و سپس تفصيلى پرداخته شده است. بنابراين خواننده‏ى محترم بايد با دقّت تمام و تأمّل بسيار مباحث اين اثر را دنبال نمايد تا آرا، نقدها و پاسخ‏هاى نويسنده را به درستى دريابد و در شناخت شخصيّت ظريف، پيچيده و شناخته نشده‏ى زن به فرجام خوش‏آيندى دست يابد.

موءسّسه‏ى فرهنگى ـ هنرى ظهور شفق

صفحه ی 18

*********

پيش در آمد

در دنياى انديشه و عقايد، نسبت به زن ـ اين تحفه‏ى الهى، آينه‏ى جمال انسانى و مظلوم هميشه‏ى تاريخ ـ اختلاف‏هاى فراوانى وجود دارد. انديشه و عقيده‏ى آدميان در اين زمينه به جهت عوامل گوناگون و سليقه‏هاى متفاوت چنان درگير پراكندگى و تشتّت گرديده كه در بسيارى از موارد به نقاط متضاد و متناقضى رسيده و هر گروه، نقيض يا مخالف انديشه‏ى گروه ديگر را برگزيده است، بى آن كه نسبت به ملاك و دليل عقايد، دقّت و اهتمام چندانى داشته باشد.

زن، اين مظهر كمال و زيبايى، هر چند در لطف و صفا و حسن و هنر بر ديگر موجودات هستى برترى داشته و موجودى مشخّص، حقيقتى ملموس، كيميايى فراوان و هم‏راهى خوانا براى مرد مى‏باشد، ولى به جهت صفات گوناگون، ويژگى‏هاى بسيار، پيچيدگى‏هاى شگفت و ظرافتى جذّاب كه در شخصيّت خود دارد، در طول تاريخ بشرى انسان را درگير خرافات فراوان، افكار پريشان و بحث‏هاى متفاوت و ناموزونى ساخته است كه گاه هر انسان انديش‏مندى از بيانش شرم و به بطلانش يقين دارد. بحث‏هايى از اين قبيل كه: آيا به‏طور اساسى زن انسان است؟ آيا انسانى ناقص است يا هم‏چون مرد، انسانى كامل مى‏باشد؟ و... از شمار اين مباحث شرم آور است. البته بحث‏هاى معقولى هم وجود دارد كه بايد در جهت تقرير و بيان صحيح و قرائت درست آن كوشش جدّى داشت؛ به عنوان مثال: آيا زن در جهات فكرى، عملى و حقوق و

صفحه ی 19

*********

وظايف فردى و اجتماعى با مرد، اين همتاى خود، مساوى است يا حقوقى متفاوت با او دارد؟ و...

بر مبناى يك انديشه‏ى سالم و مكتب پويا، روشن است كه زن انسان است؛ آن هم انسانى كامل ـ نه ناقص ـ و حقوقى متناسب با خود دارد، هر چند ويژگى‏هاى زن، حقوقى متفاوت با مرد را در برخى موارد ايجاب مى‏كند؛ به گونه‏اى كه برخوردارى كامل زن از حقوق خود منافاتى با آن ويژگى‏هاى خاص ندارد. فطرت، طبيعت، عقل و دين نيز در اين جهات از هر گونه جانب‏دارى و افراط و تفريطى گريزانند.

البته هر يك از اين مباحث حسّاس و مهم و يا ديگر مباحث فراوان علمى و فلسفى نسبت به زن، قابل دقّت است و نقد و بررسى آن فرصت مناسب خود را طلب مى‏كند، ولى آن‏چه ما در اين كتاب به‏طور عمده درصدد بيان آن هستيم ويژگى‏ها، صفات و مباحث مهم حقوقى و كاربردى زن و بررسى چهره‏ى هنجارها و ناهنجارها، نقدها و توهّم‏ها و زدودن پيرايه‏ها از حريم مقدس زن، اين ظهور زهره‏ى آدمى مى‏باشد كه همه‏ى اقوام و ملل و اديان درباره‏ى آن حساسيت‏هاى گوناگون داشته‏اند؛ نه مباحث ذاتى ـ فلسفى صرف؛ مانند موقعيت انسانى و هويت ذاتى زن از ديدگاه آكادميك‏هاى بيهوده و ذهنيّت‏هاى پيچيده و... .

در يك بيان كوتاه بايد گفت: موضوع اين كتاب، نقد و بررسى مباحث زن از ديدگاه عقل و تجربه و عدل و انصاف است، بى‏آن كه مردسالارى يا زن‏فريبى در آن جايى داشته باشد.

برخى از مباحث مورد اهتمام در اين كتاب عبارتند از: حجاب يا سكس و عريانى و يا پوشش مناسب زن؛ انقياد و محدوديت‏هاى نادرست يا بى‏بندوبارى‏هاى بى‏اساس و يا آزادى بر پايه‏ى ملاك و مدار؛ محدوديت ارتباطى زن و انحصار و ـ به گفته‏ى برخى ـ احتكار زن يا رهايى او به هر مشكل و صورت ممكن و روابط گوناگون مقاربتىِ

صفحه ی 20

*********

نامشروع و يا ازدواج و كام‏يابى بر اساس پاكى و طهارت؛ احساس و عقل زن، ارث و ديه‏ى او، تعدّد زوجات، ازدواج موقّت و امثال آن. در اين كتاب عقايد و مبانى و مسايل مربوط به اين بحث‏ها و صدها بحث ديگر، مورد نقد و بررسى قرار مى‏گيرد و به هر يك به نوعى خاص و با روشى منطقى و منصفانه، هم‏راه با رعايت فرامين دين و عواطف انسانى پرداخته مى‏شود.

ساختار كتاب

كتاب زن مظلوم هميشه‏ى تاريخ، كتابى است تحقيقى ـ اجتماعى ـ انتقادى كه موجوديت گذشته و فعلى جامعه‏ى ما را به چالش مى‏كشاند و ترسيم درستى از موقعيت يك جامعه‏ى اسلامى، زندگى مسلمانى و زن مسلمان را ارايه مى‏دهد. اين كتاب شامل دوازده بخش است كه ترتيب بخش‏ها و مبحث عينيت‏هاى اجتماعى را درنظر مى‏گيرد و نقشه‏اى از جامعه‏ى فعلى ماست.

بخش نخست، از برخورد زن و مرد در جامعه شروع مى‏شود و سخن از پوشش و سكس و عريانى دارد. اين بخش در ابتدا آورده شده است؛ زيرا پيش از ورود به جامعه و درون خانه، پوشش چندانى لازم نيست، ولى پس از ورود به جامعه و برخورد زن و مرد با يك‏ديگر اين بحث پيش مى‏آيد كه بايد با چه پوششى و به چه مقدار و با چه كيفيّتى در جامعه ظاهر شد. براى پوشش استدلال مى‏كند و عريانى را مطرح مى‏سازد و آن را با دلايل بسيار به چالش مى‏كشاند و در نهايت ميان پوشش و حجاب تفاوت قائل مى‏شود و تنها پوشش و عفاف را تكليف مى‏داند.

اين كتاب براى استحكام جامعه و زير ساخت‏هاى آن هم‏راهى و هم‏دلى در قالب ازدواج را يك ضرورت مى‏داند كه در بخش دوم زمينه‏هاى آن چيده مى‏شود. ايراد به اصل ازدواج را پاسخ مى‏گويد و آن را فراتر از يك آميزش مى‏داند، ازدواج را سكونت و

صفحه ی 21

*********

آرامش، امنيت و زندگى، كام‏يابى و شيرين‏كامى مى‏داند و سخن از عشق پنهان و عشق ابتدايى سر مى‏دهد، عشق را همت زن مى‏داند و مطلوبيت او را در چهره‏ى نبات عشق، ثمرات نكاح، خانه و خاندان و تربيت فرزند ظاهر مى‏سازد.

در بخش سوم، تحقق عملى ازدواج را به خواستگارى، نامزدى و ازدواج پيگيرى مى‏كند و بيان مى‏دارد كه خواستگارى تنها يك گفتمان ابتدايى است كه يك‏جانبه هم نيست و مى‏شود از طرف زن يا مرد باشد. خواستگارى مردسالارى نيست، زن ضعيت نيست، دختر عزيز است و در اين زمينه خيال‏پردازى‏ها را بايد كنار گذاشت و طلسم دختران را بايد شكست، ازدواج آهنگ دل‏نواز وحدت دو روح است و هم‏چون هر عقد ديگرى با معاطات نيز تحقق مى‏يابد كه با پايان اين قسمت، جلد نخست كتاب به پايان مى‏رسد.

در بخش چهارم كه بخش نخست جلد دوم كتاب است تعدّد ازدواج و مشكلات آن و در نهايت طلاق دنبال مى‏گردد. ايراد جنجال تعدّد زوجات دنبال مى‏شود و روشن مى‏گردد كه تعدّد زوجات يك تكليف الزامى نيست و اخذ مجوز شرعى آن هم چندان آسان نمى‏باشد. غيرت و حسادت و نقطه‏ى سياه كفر از سوى زن به ميان مى‏آيد و طبع زن و تعدّد دنبال مى‏شود.

در نهايت بحث طلاق مطرح مى‏شود كه طلاق اگرچه يك واقعيت تلخ است، ولى كينه‏توزى نيست، نابودى نيست. بحث فرزندان طلاق، طلاق و مشكلات زن و مرد و قانون محلل و ايراد آن پاسخ گفته مى‏شود و نسبت به زندگى دوباره يا جدايى زنگ خطر به صدا در مى‏آيد.

در بخش پنجم، ازدواج موقت و ترسيم درست آن دنبال مى‏شود و بحث از انحرافات جنسى پيش مى‏آيد. در اين بخش ازدواج موقت و سالم‏سازى جامعه مطرح مى‏گردد و روشن مى‏شود كه زن كالا نيست و ازدواج موقت به زيان زن نمى‏باشد.

صفحه ی 22

*********

آميزش‏هاى خارج از نكاح مطرح مى‏شود و حرم‏سراهاى شاهانه را به چالش مى‏كشاند و مشكلات اجرايى ازدواج موقت هم‏راه با طرح و برنامه دنبال مى‏آيد.

در بخش ششم، اسلام و مسايل جنسى، آموزش جنسى و عشق و كام‏يابى ترسيم مى‏شود و در آن بيان مى‏گردد كه زناشويى، مسايل جنسى و كام‏يابى، شكوفه و گل زندگى خانوادگى است كه از شب زفاف و عروسى تا حضور ملائكه در بستر و آميزش و عرضه شور و عشق و مهر و محبّت و دوستى، بطور استدلالى و شرعى بحث مى‏شود. در اين بخش قداست زناشويى، آميزش و ريزش گناهان، حمايت پيامبر از حقوق زنان پيگيرى مى‏شود و مى‏آيد كه، آرايش و زينت تنها براى زنان نيست و استفاده از عطر و جواز پوشيدن لباس رنگين براى زنان اشكالى ندارد. آموزش دينى، اسلام و آميزش، سفارش امام هشتم با محبت و دوستى و دورى از كجى‏ها دنبال مى‏شود و بخش ششم و جلد دوم به پايان مى‏رسد.

بخش هفتم كه ابتداى جلد سوم است انتقاد از مردسالارى دينى، بيان افكار جاهلى و تفاوت‏هاى درست زن و مرد مطرح مى‏گردد و اساس جامعه‏ى سالم و نگاه دين به زن و مرد و حقوق هر يك بر ديگرى مى‏آيد، عناوينى چون تفاوت زن و مرد، نگاه دين به زن، وحدت مديريت و ثبات زندگى به ميان مى‏آيد و عدالت و تفاوت در آفرينش، بى‏مهرى به زن زيانبار است، كتك زدن زن و تاديب مرد مجرم دنبال مى‏شود و اين عنوان كه زن كانون عشق و محبت است و به او اف نگوييد را دارد و خلاصه با زن و جهاد، زن و تدبير منزل و حضور زن در جامعه بحث تمام مى‏شود.

در بخش هشتم، زن در آفرينش طرح مى‏شود و توهم كاستى‏ها دنبال مى‏گردد و روشن مى‏شود كه آفرينش به زن هرگز ستمى روا نداشته و نظام احسن خلقت، عصمت فعلى آفرينش دنبال مى‏شود و ويژگى‏هاى لذّت و ميل جنسى و طول عمل مقاربت و اشتراك زن و مرد در كام‏گيرى و كام‏دهى مطرح مى‏شود. شرايط طبيعى زن در ازدواج،

صفحه ی 23

*********

مسأله‏ى بكارت و زايمان زن و اينكه طبيعت بهترين حامى اوست تا گنج اميد و نشاط و در نهايت با اين بحث كه زن شاهكار آفرينش است به پايان مى‏رسد.

بخش نهم، كه پايان جلد سوم است با بحث زن در جامعه، مظلوميت زن و حمايت منطقى و آگاهانه‏ى دين از زن شروع مى‏شود تا فعاليت‏هاى اجتماعى زن، زن و شغل، زن و ثروت و مالكيت، زن و مسأله‏ى ارث و ديه، زن و اشتغال، طبقات جامعه و شغل‏هاى حرام و جايز بحث دنبال مى‏شود. و با اين كلام كه دغدغه‏ى مرد آسودگى زن است، جلد سوم به پايان مى‏رسد.

بخش دهم كه بخش نخست جلد چهارم است با مظلوميت زن در جامعه و حمايت اسلام از زن شروع مى‏شود. در اين بخش عناوينى مطرح مى‏شود؛ از قبيل: دختر افتخار پيامبر« صلى‏الله‏عليه‏و‏آله »، زنى مادر هفتاد پيامبر، تفاوت‏ها و امتيازها، ويژگى‏هاى زن، لطافت، احساس و مطلوبيت، نگرش غلط و استثمار زن، زن و اشتغال، زن موجود خانگى نيست، تقسيم كار، زن بى‏كار نيست اشتغال زن در جامعه، صحبت زن، آواز زن، شغل‏هاى زنان، شغل‏هاى اشتراكى و اختصاصى، حرام و حلال زن و مالكيّت زن وارث و ديه‏ى زن بحث به پايان مى‏رسد. بخش يازدهم، سخن از عقل و احساس زن است. نقص عقل زن معنا مى‏شود و عقل و جهل، برد كوتاه و بلند عقل دنبال مى‏گردد. تجاذب عقل و دل، عقل و استضعاف نكوهش اكثريت مى‏آيد و زن و عبادت، و اين‏كه زن موجودى عقل رباست، زن الماس وجود است، زنان را آزار ندهيد كار دنبال مى‏شود. بحث مشورت با زنان، موانع مشورت، شهادت و عواطف زن و مشكلات شهادت كه هر يك با نگرشى منطقى پيگيرى مى‏شود.

در بخش دوازده كه بخش پايانى است زن و سمت‏هاى كلان، زن و مسؤوليت‏هاى اجتماعى، زن و مسأله‏ى امامت جماعت و جمعه زن و قضاوت زن و زعامت دينى، زن و رهبرى، صدارت زن و ملكه سبأ، رياست زن و ركود جامعه، حكومت دختر كسرى

صفحه ی 24

*********

مى‏آيد و هر يك ساختار درستى را درمى‏يابد و از هر افراط و تفريطى پرهيز مى‏شود.

كوتاه سخن اين كه اساس اين كتاب و بخش‏هاى آن در راستاى زير ساخت‏هاى علمى و اجتماعى است و اهمّيت مباحث در اين است كه مباحث از ديدگاه اجتماع و واقعيت‏هاى موجود دنبال مى‏شود و حتى از اجتماع به خانه و منزل مى‏نگرد، نه با روش تقسيم فرد، منزل و جامعه، بلكه اجتماع است كه خانه و فرد را در خود به‏طور آشكار برجسته مى‏سازد.

باشد تا اين كتاب در راستاى افق اسلام و جامعه‏ى انقلابى راه‏گشاى تحوّل معقول باشد.

 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی محمد رضا نکونام(مدّظلّه العالی) |صفحه اصلیصفحه اصلی  نقشه سایتنقشه سایت  آر اس اس آر اس اس  پادکست پادکست  پخش آنلاین دروس پخش آنلاین دروس  درباره پایگاهدرباره پایگاه

copyright 2007-2013 تمامی حقوق این سایت متعلق به دفتر حضرت آیت الله العظمی محمد رضا نکونام (مدّظلّه العالی) می باشد و استفاده از مقالات ، کتاب ها و... با ذکر منبع بلامانع است